Geschiedenis
Noorderkerkconcerten
In de jaren negentig was er een grote restauratie van de Noorderkerk gefinancierd door de gemeente. Voorwaarde was dat de kerk een plek voor alle Amsterdammers zou worden. Een culturele bestemming moest er komen en in dat kader zijn de Noorderkerkconcerten in het leven geroepen. In 1998 startte bedenker en voortrekker Jurriaan Röntgen een kamermuziekserie op de zaterdagmiddag. Tot 2013 heeft hij als vrijwilliger de kar getrokken en de musici geprogrammeerd samen met zijn vrouw Aleid die de grote groep vrijwilligers aanstuurde. De Noorderkerkconcerten was op de culturele kaart gezet
Aan alles komt een einde en zo ook aan het tijdperk Röntgen. Hierop volgden een paar jaar met wisselingen van de wacht. Met de komst van Ilonka van den Bercken als programmeur en gezicht van de Noorderkerkconcerten kwam er nieuw elan bij en oud enthousiasme terug. De mooiste programma’s kwamen voorbij. Denk aan Pieter Wispelwey die alle zes de solosuites van Bach speelde in één concert. De magische klanken van het Nieuw Amsterdams Jeugdkoor. Stersopraan Barbara Kozielj in l’Histoire du Soldat. Of Dmitri Ferschtman die met zijn dochter Liza samenspeelde.
Met het project Muziek met Impact is het nieuwste tijdperk aangebroken van de Noorderkerkconcerten. Sinds 2022 is er niet slechts één programmeur maar een heel collectief dat het seizoen invult. Er klinkt naast klassiek ook jazz en improvisatie. Er worden nieuwe manieren gezocht om een concert in te vullen maar ook de wat traditionelere klassiek programma’s vinden plaats. En Pieter Wispelwey, Noorderkerkconcerten-musicus van het eerste uur, die blijft ook gewoon komen.
De Noorderkerk
De Noorderkerk is, naast de Westerkerk, één van de eerste kerken die na de Reformatie in Amsterdam is gebouwd. De kerk staat erom bekend dat in het ontwerp het protestantisme al zichtbaar is. De Noorderkerk is gebouwd tussen 1620 en 1623 tijdens de grote stadsuitbreiding in de 17e eeuw. Stadsacrchitect Hendrick de Keyser ontwierp de kerk.
Het bijzondere aan dit ontwerp is het grondplan. De Noorderkerk is de eerste kerk die gebouwd is volgens het grondplan van een Grieks- of Andreaskruis. Dat betekent dat de armen van het kruis een gelijke lengte hebben. De architect kon zo de kerk bouwen rondom de preekstoel met daarop de Bijbel. In het protestantisme werd immers het Woord weer centraal gesteld.
Veel zaken zijn ondertussen veranderd in de kerk, maar dit grondplan blijft bestaan. Origineel 17e eeuws is alleen nog de bepleistering van de muren, de marmeren sokkel van de preekstoel en het donkere eikenhout dat in een aantal banken verwerkt is. De vloer van de Noorderkerk is tot op de huidige dag een compleet gaaf grafzerkenveld. Onder iedere zerk liggen soms meer dan 5 mensen begraven.
Oorspronkelijk werd de kerk verlicht met koperen kaarsenkronen. Wanneer die uit de kerk zijn verdwenen is onbekend, maar in 1827 ging men over op olielampen. In 1849 werd er gasverlichting aangelegd in Jugendstilvormgeving. Na de heropening in 1941 werden deze gaslampen vervangen door elektrische verlichting. Maar de oude gaskraantjes zijn nog altijd zichtbaar.
